Een opstapkrukje of een opstapblok staat in Engeland in iedere rijbaan en bij iedere stal. Vroeger associeerde veel ruiters die opstapkrukjes met grijze dames en heren die, gekleed in een ruitjesjasje en met een glas sherry in de hand, meededen aan de wekelijkse jacht. Kortom niets voor sportieve ruiters…
Inmiddels is de associatie met het opstapkrukje veranderd van een hulpmiddel voor krukken naar een onmisbaar attribuut voor het welzijn van paard (en zadel).
Uit een onderzoek gepubliceerd in 2008 in The Veterinary Journal (Forces & Pressures beneath the saddle during mounting from the ground and from a raised mounting platform. C.A. Geutjens,H.M. Clayton, L.J. Kaiser) is duidelijk gebleken dat de piekbelasting het hoogste is op het moment dat de ruiter het volle gewicht in de linker beugel heeft staan om het rechterbeen over het paard te brengen. Bij opstijgen vanaf de grond is deze piekbelasting veel hoger dan bij opstijgen vanaf een opstapkrukje of opstaphulp. Ook wanneer de ruiter “een voetje” krijgt en als het ware op het paard gelift wordt is er direct sprake van minder piekbelasting.
Waar vindt deze piekbelasting plaats? Doordat het gewicht van de ruiter korte tijd aan het zadel en de schoft van het paard “hangt” schuift het zadel iets naar links en drukt aan de rechterkant tegen de schouderpartij en tegen de zijkant van de schoft. De onderzoekers gaan zelfs zover dat zij niet uitsluiten dat een deel van de, bij alle paarden aanwezige, ongelijke bespiering in de schouders een gevolg is van het eenzijdig links opstappen. Bekijk dit filmpje maar eens van opstappen zonder krukje.
Uit eerder onderzoek (J C Harman 1999) is al gebleken dat de krachten die vrij komen bij het opstappen kunnen leiden tot het uitrekken van beugelriemen en het scheef trekken van de boom van het zadel (twist). Een scheve boom drukt niet alleen tijdens het opstappen tegen de wervels maar ook gedurende de gehele periode dat het paard gereden wordt met het betreffende zadel. De ruiter geeft onbewust een gewichtshulp wat leidt tot een scheef paard. En uiteraard worden de rugspieren ongelijk belast door de ongelijke druk van het zadel.
Bij het opstijgen met behulp van een opstapkrukje is er nog steeds sprake van een belasting maar deze is veel minder dan bij het opstijgen van de grond. Uit metingen kwam ook duidelijk naar voren dat het langzaam en voorzichtig gaan zitten in het zadel nauwelijks tot extra druk leidt. Bekijk dit filmpje van opstappen met krukje maar eens.
Een opstapkrukje dus is zo gek nog niet! En eerlijk gezegd ook best makkelijk…